Taxonomie
![Foto](/uploads/6/5/5/5/65557571/39347_orig.jpg)
Rijk : Animalia
Stam : Chordata
Klasse : Reptilia (Reptielen)
Orde : Squamata (Schubreptielen)
Onderorde : Lacertilia (Hagedissen)
Familie : Varanidae (Varanen)
Geslacht : Varanus
Soort: Varanus exanthematicus
Stam : Chordata
Klasse : Reptilia (Reptielen)
Orde : Squamata (Schubreptielen)
Onderorde : Lacertilia (Hagedissen)
Familie : Varanidae (Varanen)
Geslacht : Varanus
Soort: Varanus exanthematicus
Algemeen
De steppevaraan heeft een gevorkte tong. Dit is erg belangrijk voor het dier want net als een slang ruikt hij hiermee. Het dier heeft flinke nagels, en deze zijn aan de scherpe kant. Onbedoeld kan de hagedis hiermee krassen veroorzaken. U kunt dit voorkomen door een dikke trui of handschoenen te dragen. Los het niet op door het dier niet meer te hanteren. Steppevaranen worden afhankelijk van u en als u de band laat verzwakken kan het dier agressie gaan tonen. Gewoon hanteren en aaien dus.
Gemiddeld worden ze rond de meter lang.
Gemiddeld worden ze rond de meter lang.
Van nature
De steppenvaraan komt vooral voor in Noordelijk tot centraal Afrika. meer bepaald van Senegal tot Sudan. Er bestaan nog drie ondersoorten, V. e. angolensis uit Angola, V. e. microstictus uit oostelijk Afrika en V. e. albigularis, die in zuidelijk Afrika voorkomt.
Hij leeft in holen aan graslanden en in de buurt van wateroevers. Ze zijn dus gewend aan een zeer hoge luchtvochtigheid in combinatie met hoge temperaturen. Bijna alle steppenvaranen op de markt zijn wild vang omdat deze zeer moeilijk kweken in gevangenschap.
Hij leeft in holen aan graslanden en in de buurt van wateroevers. Ze zijn dus gewend aan een zeer hoge luchtvochtigheid in combinatie met hoge temperaturen. Bijna alle steppenvaranen op de markt zijn wild vang omdat deze zeer moeilijk kweken in gevangenschap.
Huisvesting
Heel algemeen kan men stellen dat het terrarium voor een steppevaraan groot moet zijn. De regel 'hoe groter, hoe beter' geldt hier meer dan ooit. Aangeraden maten gaan van 200x60x60 cm tot 4x3x2 m voor een koppel. De literatuur is alles behalve eenduidig.
- De juiste bodembedekking is zeer belangrijk. Jonge steppevaranen kunnen na 5 maand al gigantische tunnels graven waarin ze zich verstoppen wanneer ze het te warm krijgen. zorg dus dat je terrarium hoog genoeg is zodat hij zeker diep genoeg kan graven. Ook mag het substraat niet meteen in elkaar vallen, verkies dus liever vochtig zand boven schors. Het beste mengsel is potgrond in combinatie met zand om de stevigheid van de tunnels te garanderen.
- Een waterbak is nodig. Deze mag een oppervlakte hebben van 1m² met 20 cm water. Als inrichting mogen grote stenen en dikke boomstammen voorzien worden.
- De verlichting en verwarming mag gecombineerd worden met persglaslampen van 60 of 80 W en/of zogenaamde biggenlampen van 100 W. In de warme zones mag de temperatuur schommelen tussen de 36 en de 40°C. In de rest van het terrarium moet het ongeveer 30°C zijn. De nachttemperatuur mag wat lager liggen, zo tussen de 21 en 24°C
- De steppevaraan is gewend aan een hoge luchtvochtigheid. Overdag mag dit tussen de 50% en 60% liggen. 's Nachts hoort dit toch wat hoger te liggen. Zo tussen de 60 à 70%.
Winterrust
Steppevaranen hebben geen winterslaap nodig. Sterker nog, het zal ze eerder kwaad dan goed doen. Deze dieren komen uit Afrika. Ze kunnen niet tegen de koude. Geloof nooit verhalen zoals: 'Het is nakweek en in gevangenschap hebben ze dat wél nodig'. Dit is onzin! Van alle soorten varanen wordt de steppevaraan het vaakst in gevangenschap gehouden. Ze worden echter zéér zelden gekweekt in gevangenschap. Ten eerste omdat dit erg moeilijk is en ten tweede omdat het financiëel niet opbrengt. Handelaars en reptielenwinkels kopen importdieren voor héél weinig geld in. In tegenstelling tot de meeste slangen en hagedissen heeft de varaan geen rustperiode nodig om de kweek op gang te brengen. De weinige mensen die kweken met hun steppevaranen doen dit door de temperatuur en lichturen te verlagen. Ze geven een enorme boost van de relatieve vochtigheid. Ze bootsen het regenseizoen na. Dit is dus absoluut niet hetzelfde als een winterrust, laat staan een winterslaap.
Verzorgen en hanteren
![Foto](/uploads/6/5/5/5/65557571/6857145.jpg?357)
Steppevaranen zijn in het begin wat wantrouwig. Je geeft ze best veel rust en geef ze tegelijk de kans aan uw aanwezigheid te wennen. Het is nodig eerst een hechte band op te bouwen voor men ten volle kan genieten van een varaan.
Om ze gemakkelijker te laten wennen aan handen en mensen, koop je best een jonge varaan.
Wees voorzichtig bij een varaan die hand niet of niet goed kent, ze zouden uw hand bij het voederen kunnen aanzien als een lekker hapje.
Hen handtam maken, doe je door ze regelmatig uit hun verblijf te halen. Je houdt het dier best vast met 1 hand achter de kop en de andere aan de staartbasis. Gebruik je bovenarm als steun voor het lichaam en laat het dier stevig tegen je borst rusten. Men kan om een vertrouwensband op te bouwen ook het dier elke dag een beetje handmatig sproeien en elke keer als ze zich niet verstoppen een aai geven.
Éénmaal je het hun vertrouwen hebt, zijn het zeer aangename dieren in de omgang.
Om ze gemakkelijker te laten wennen aan handen en mensen, koop je best een jonge varaan.
Wees voorzichtig bij een varaan die hand niet of niet goed kent, ze zouden uw hand bij het voederen kunnen aanzien als een lekker hapje.
Hen handtam maken, doe je door ze regelmatig uit hun verblijf te halen. Je houdt het dier best vast met 1 hand achter de kop en de andere aan de staartbasis. Gebruik je bovenarm als steun voor het lichaam en laat het dier stevig tegen je borst rusten. Men kan om een vertrouwensband op te bouwen ook het dier elke dag een beetje handmatig sproeien en elke keer als ze zich niet verstoppen een aai geven.
Éénmaal je het hun vertrouwen hebt, zijn het zeer aangename dieren in de omgang.
Gedrag
Ze hebben scherpe lange nagels. Deze kunnen ze gebruiken om mee te krassen. Om verwondingen te voorkomen bij het hanteren, draagt men best een dikke trui dragen en/of een handschoen. De steppevaraan is een dier die zeer afhankelijk is van de eigenaar, het is dus zeer belangrijk dat de band tussen de eigenaar en de varaan niet verzwakt. Als deze toch verzwakt kan hij agressief reageren. Aan de stand van de ogen kan men zien hoe het dier zich voelt. Zijn de ogen volledig open, dan is hij op zijn gemak. Zijn de ogen iets dichtgeknepen is het dier bang of kwaad. Als de steppevaraan zich bedreigd voelt zal hij blazen. Het kwispelen van het staartpuntje kan agressie of opwinding aanduiden. De varaan moet altijd weg kunnen duiken in zijn hol om incidenten te kunnen vermijden. De varaan is veel sterker dan andere hagedissen op vlak van gezondheid. Om ervoor te zorgen dat de varaan gelukkig is zorgt men best voor een grote waterbak, grote ruimte en veel aandacht.
Voeding
In het wild is de steppevaraan een echte insecten-eter. Hun dieet bestaat voornamelijk uit torren, slakken , krekels, wespen en reuzenkrekels. Vooral deze laatste is zijn favoriete maaltijd. Maar een occasionele schorpioen kan er ook wel in.
In gevangenschap zijn het zeer gemakkelijke eters. Je kan ze alles aanbieden: van brood tot kuikens, maar ook muizen en kattenvoer, wel opletten bij dit laatste dat het vetpercentage niet te hoog ligt. Ook moriowormen en insecten die ze in het wild niet tegenkomen, zijn een lekker hapje voor ze. Af en toe een eitje kan zeker en vast geen kwaad.
Het is ongewoon voor een reptiel, maar een steppevaraan drinkt zeer veel. Zorg er dus voor dat er altijd vers water aanwezig is in het verblijf.
In gevangenschap zijn het zeer gemakkelijke eters. Je kan ze alles aanbieden: van brood tot kuikens, maar ook muizen en kattenvoer, wel opletten bij dit laatste dat het vetpercentage niet te hoog ligt. Ook moriowormen en insecten die ze in het wild niet tegenkomen, zijn een lekker hapje voor ze. Af en toe een eitje kan zeker en vast geen kwaad.
Het is ongewoon voor een reptiel, maar een steppevaraan drinkt zeer veel. Zorg er dus voor dat er altijd vers water aanwezig is in het verblijf.
Voortplanten
Het geslacht bepalen is bij een varaan zeer moeilijk. Als ze tijdens het ontlasten, hun hemipenes laten zien dan betekent dit dat het een mannetje is. MAAR als je dit echter nooit ziet, wil dat niet automatisch zeggen dat het dier een vrouwtje is. Om te bepalen of het om een mannetje of een vrouwtje gaat men endoscopisch onderzoek toepassen.
Steppevaranen zijn na 3-4 jaar geslachtsrijp. Tijdens het natte seizoen in juni, juli en augustus zal het mannetje indruk proberen maken op het vrouwtje. Dit doet hij door kopknikken en regelmatig over de nek heen krabben. Vervolgens zal hij in de voorpoten van het vrouwtje bijten totdat het vrouwtje het mannetje toelaat om te paren. Na ongeveer 4 weken zal het vrouwtje een vochtige plek opzoeken en daar haar eieren leggen.
Ze kunnen 16-53 eieren leggen. Deze begraven ze onder een steen of in het zand. Als er geen stenen of zand aanwezig zijn dan worden de eieren opgegeten. Na 120-180 dagen komen de eieren uit bij een temperatuur van 27°C. De net geboren jongen zijn 15-20cm groot. Na 4 weken beginnen ze te eten. Hun voedsel bestaat uit insecten met een goed vitaminen en calcium preparaat.
Steppevaranen zijn na 3-4 jaar geslachtsrijp. Tijdens het natte seizoen in juni, juli en augustus zal het mannetje indruk proberen maken op het vrouwtje. Dit doet hij door kopknikken en regelmatig over de nek heen krabben. Vervolgens zal hij in de voorpoten van het vrouwtje bijten totdat het vrouwtje het mannetje toelaat om te paren. Na ongeveer 4 weken zal het vrouwtje een vochtige plek opzoeken en daar haar eieren leggen.
Ze kunnen 16-53 eieren leggen. Deze begraven ze onder een steen of in het zand. Als er geen stenen of zand aanwezig zijn dan worden de eieren opgegeten. Na 120-180 dagen komen de eieren uit bij een temperatuur van 27°C. De net geboren jongen zijn 15-20cm groot. Na 4 weken beginnen ze te eten. Hun voedsel bestaat uit insecten met een goed vitaminen en calcium preparaat.
Ziekten
Teken zitten vaak op steppevaranen. Gelukkig zijn deze gemakkelijk te vinden en zijn er verschillende manieren om ze te verwijderen. Als eerste kun je de teek in vasiline doppen. Als de teek hierbij niet automatisch loslaat, kun je ze best met een pincet tegen de klok in losdraaien. Daarnaast kan je ook de teek branden met een hete naald of een mes maar wees hierbij voorzichtig. Als laatste bestaan er ook enkele commerciële producten zoals “Mite RX”. Na het verwijderen van een teek moet je sowieso het getroffen gebied desinfecteren.
Metabolic bone disease (MBD) of metabolische bottenziekte verwijst naar het onvermogen van het lichaam om bot goed te materialiseren. Het wordt veroorzaakt door te weinig calcium, te veel fosfor en te weinig of te veel vitamine D3. Andere oorzaken zijn te weinig UV, te weinige eiwitten of een combinatie van al deze factoren. In enkele gevallen kan MBD een ziekte van de nieren, lever, dunne darm of orgaanfalen veroorzaken. Enkele gevolgen van MBD zijn zachte, gezwollen, dunne, zwakke of vervormde botten. Bijgevolg horen kreupelheid, verlamming, pijnlijke bewegingen en zelfs de dood hierbij. Om MBD te behandelen is –in de meeste gevallen- aangeraden om veranderingen in het dieet en omgeving in te voeren. Schakel naar een betere verzorging, verlichting en juiste voeding van uw steppevaraan.
Metabolic bone disease (MBD) of metabolische bottenziekte verwijst naar het onvermogen van het lichaam om bot goed te materialiseren. Het wordt veroorzaakt door te weinig calcium, te veel fosfor en te weinig of te veel vitamine D3. Andere oorzaken zijn te weinig UV, te weinige eiwitten of een combinatie van al deze factoren. In enkele gevallen kan MBD een ziekte van de nieren, lever, dunne darm of orgaanfalen veroorzaken. Enkele gevolgen van MBD zijn zachte, gezwollen, dunne, zwakke of vervormde botten. Bijgevolg horen kreupelheid, verlamming, pijnlijke bewegingen en zelfs de dood hierbij. Om MBD te behandelen is –in de meeste gevallen- aangeraden om veranderingen in het dieet en omgeving in te voeren. Schakel naar een betere verzorging, verlichting en juiste voeding van uw steppevaraan.
Benodigde ervaring
Als er rekening wordt gehouden met de grote afmetingen die deze hagedissen nodig hebben, kan men algemeen stellen dat de steppevaraan in vele opzichten een prima beginnersdier is.